بررسی صور بلاغی در خطبه های حضرت زینب سلام الله علیها

یکی از مسائلی که سخن را گیرایی می بخشد و باعث استواری و فخامت آن می شود، بهره گیری بجا و مناسب صور بلاغی است. متکلم آگاه با تسلط بر شرایط محیطی حاکم و با بهره گیری از صورت های مختلف و تنوع در ایراد سخن سعی می نماید کلامش را به گونه ای بیان نماید که بیشترین اثر را در مخاطب داشته باشد. از مسائلی که در صور بلاغی موردبررسی قرارمی گیرد کاربرد ساختار نحوی مناسب و بهره گیری بجا از آرایه های بدیع و بیان، تسلط بر اصول فصاحت و بلاغت و عنایت به کاربرد صرف و ساختار آن است. در این نوشتار نویسنده سعی دارد با بررسی خطبه های حضرت زینب ? در کوفه و شام و احتجاج آن بزرگوار با ابن زیاد صورت بلاغی آن را بیان نماید. ابتدا با بیان شرایط محیطی حاکم در زمان ایراد خطبه، ویژگی فصاحت و بلاغت آن را برجسته می کند و کاربرد نحوی و صرفی کلمه و کلام را مشخص می سازد. همچنین با بیان انواع معانی حروف ساختار و تأثیرگذاری آن بررسی می شود و به آرایه های بدیع و بیان به کاررفته در این خطبه ها ازآن جهت که باعث تأثیر فراوان بلاغت کلام آن حضرت می شود اشاره می گردد. در پایان با بررسی سیاق کلام حضرت، تأثیر گزینش واژگان ویژه چون حروف در ایراد سخنان ایشان بیان می شود. در طول تحقیق نویسنده به این نتیجه دست یافته است که حضرت زینب? با آگاهی تمام از شرایط محیطی حاکم در زمان خویش با بهره گیری از انواع آرایه های بیانی- حسی سعی در جریحه دار نمودن عواطف مخاطب را دارد. همچنین با توجه به حماقت و خیانت های مردم آن زمان سرتاسر کلام حضرت مملو از تأکیدهای مختلف در ساختارهای متنوع و گوناگون است. واژگان کلیدی: خطبه های حضرت زینب?، صور بلاغی، معانی حروف، بیان و بدیع.